Διαβάστε για τα Χανιά

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων
Συγχρηματοδότηση 70% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΓΤΠ.Ε-Π και το Ελληνικό Δημόσιο - Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Συγχρηματοδότηση Ελληνικό Δημόσιο και ΕΕ
4η Ημέρα: Δυτική Κρήτη Εκτύπωση E-mail

1η ΣΤΑΣΗ: Πλατανιάς – Πλειοκαινικές μάργες.

Τοποθεσία: Περίπου 7 χιλμ δυτικά από τα Χανιά στον εθνικό δρόμο.
Πετρολογία: Πλειοκαινικές μάργες.
Παλαιοντολογία: Δίθυρα και γαστερόποδα σε μερικά στρώματα.
Τεκτονική: Κανονικά ρήγματα.

Περιγραφή: Στις τομές του δρόμου υπάρχουν αρκετά μεγάλες εμφανίσεις σκουρόχρωμων και ανοικτόχρωμων, πλειοκαινικών μαργών της λεκάνης των Χανίων. Οι μάργες είναι ελαφρώς κεκλιμένες προς το βορρά και επηρεάζονται από πολλά, μερικές φορές συζυγή, κανονικά ρήγματα (Φώτο 4.2). Οι μετατοπίσεις χαρακτηριστικών στρωμάτων υποδηλώνουν την φορά κίνησης.

Σε μερικά στρώματα εμφανίζονται επίσης συνιζηματογενείς πτυχώσεις.

2η ΣΤΑΣΗ: Πλακάλωνα - Το ρήγμα απόσπασης.

Τοποθεσία: 200 μέτρα έξω από τα Πλακάλωνα στο δρόμο για Καστέλι.
Πετρολογία: Στρώματα Ραβδούχα και το κάλυμμα Φυλλιτών - χαλαζιτών.
Τεκτονική: Κανονικό, προς βορρά ρήγμα απόσπασης.

Περιγραφή: Κοντά στο χωριό Πλακάλωνα εμφανίζεται μια από τις σπάνιες επαφές ανάμεσα στα στρώματα Ραβδούχα του καλύμματος της Τρίπολης και στο κάλυμμα των Φυλλιτών-χαλαζιτών. Ένα κανονικό προς βορρά, με μέση γωνία κλίσης, ρήγμα απόσπασης διαχωρίζει τα δύο καλύμματα (Φώτο 4.3). Κινηματικοί δείκτες φανερώνουν κίνηση προς βορρά.

Γειτονικές θέσεις: Περίπου 15 χιλμ βόρεια από τα Πλακάλωνα βρίσκεται το χωριό Ραβδούχα, όπου και μελετήθηκαν για πρώτη φορά τα ομώνυμα στρώματα.

3η ΣΤΑΣΗ: Περιοχή Φαλάσαρνας – Πρόσφατες ανυψώσεις.

Πετρολογία: Μειοκαινικά και Πλειστοκαινικά ιζήματα.

Περιγραφή: Τα Φαλάσαρνα είναι μια χαμηλή, παραθαλάσσια περιοχή που σχηματίστηκε από τη δράση ενεργών, με διεύθυνση βορρά – νότου, ρηγμάτων, κάποια από τα οποία φαίνονται βόρεια του αρχαίου οικισμού. Ένα μικρό τεκτονικό βύθισμα σχηματίζεται από δύο κανονικά ρήγματα που βυθίζουν πετρώματα της Πίνδου ανάμεσα σε ασβεστόλιθους της Τρίπολης (Φώτο 4.4).

Το πιο αξιοσημείωτο όμως χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η τεκτονική ανύψωση της περιοχής κατά επτά μέτρα τα τελευταία 2000 χρόνια. Οι αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις βρίσκονται σήμερα 9 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Η ανύψωση αυτή αποδίδεται σε ένα μεγάλο σεισμό, με μέγεθος 8.2, που συνέβη το 365 μ.χ. (Papazachos 1996).

4η και 5η ΣΤΑΣΗ: Περιοχή Πλάτανου.

Τοποθεσία: Δύο περιοχές, στο 1ο και 18ο χιλιόμετρο μετά τον Πλάτανο.
Πετρολογία: Πετρώματα Φυλλιτών-χαλαζιτών.
Τεκτονική: Εφελκυστική τεκτονική, ισοκλινείς πτυχές.

Περιγραφή: Σε όλο το μήκος του δρόμου νότια από τον Πλάτανο, εμφανίζονται χαρακτηριστικά οι μικροδομές που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια της εκταφής και αποκάλυψης του καλύμματος των Φυλλιτών-χαλαζιτών. Οι έντονες ισοκλινείς πτυχές που συνοδεύτηκαν από μια διαμπερή σχιστότητα σχηματίστηκαν στο Άνω Ολιγόκαινο/ Κάτω Μειόκαινο, κατά τη διάρκεια της υψηλής πίεσης, μεταμόρφωσης (Stoeckhert et al. 1999). Μια δεύτερη γενεά πτυχών που επαναπτυχώνει τις προηγούμενες ισοκλινείς σχηματίστηκε επίσης σε συνθήκες υψηλής πίεσης (Σχήμα 4.1). Η δεύτερη αυτή γενιά συνοδεύτηκε από μια χαρακτηριστική σχιστότητα, παράλληλη στο αξονικό επίπεδο των πτυχών (Φώτο 4.1).

Η τεκτονική άνοδος και αποκάλυψη των πετρωμάτων αυτών συνέβη στο κάτω Μειόκαινο (ανάμεσα στα 19-15 εκατ. χρόνια) σε θραυσιγενείς συνθήκες. Κατά την περίοδο αυτή σχηματίστηκαν χαμηλής γωνίας, κανονικά ρήγματα που βοήθησαν στην απόθεση των νεογενών ιζημάτων.

Σε σχιστόλιθους της περιοχής έχουν βρεθεί κρύσταλλοι χλωριτοειδή και καρφόλιθου.

6η ΣΤΑΣΗ: Τριαδικοί Εβαπορίτες.

Τοποθεσία: Ένα χιλιόμετρο πριν από τα Σημαντηριανά.

Πετρολογία: Κάλυμμα Φυλλιτών-χαλαζιτών.

Περιγραφή: Νότια από τα Σημαντηριανά υπάρχει μια πολύ μεγάλη εμφάνιση Τριαδικών εβαποριτών μέσα στα πετρώματα των Φυλλιτών-χαλαζιτών (Φώτο 4.5). Αυτοί διείσδυσαν μέσα στα περιβάλλοντα πετρώματα πριν τη μεταμόρφωση τους, όπως υποδηλώνει η παρόμοια τεκτονική και η ανακρυστάλλωση τους. Τα πετρώματα των Φυλλιτών-χαλαζιτών που εμφανίζονται στην περιοχή αποτελούν τους χαμηλότερους ορίζοντες του καλύμματος.

Γειτονικές θέσεις: Μερικά χιλιόμετρα μετά τη στάση αυτή ξεκινά ο δρόμος που οδηγεί στην περιοχή της Ελαφονήσου. Οι περιοχή αυτή έχει ανυψωθεί σχετικά πρόσφατα και χαρακτηρίζεται από υφαλογενή ιζηματογένεση. Ανάμεσα στην ξηρά και το Ελαφονήσι σχηματίζεται μια μικρή λιμνοθάλασσα , ενώ θαλάσσιες αμμοθίνες σχηματίζονται τόσο στο νησί όσο και στην απέναντι ακτή. Σε όλη τη διαδρομή μέχρι το Ελαφονήσι υπάρχουν τομές των Τριαδικών Γύψων.

7η ΣΤΑΣΗ: Βουτάς – Κανονικό ρήγμα απόσπασης.

Τοποθεσία: Περίπου 3 χιλ. νότια από το Βουτά.
Πετρολογία: Φυλλίτες-χαλαζίτες και ασβεστόλιθοι της Τρίπολης.

Περιγραφή: Μια από τις λίγες τομές όπου εμφανίζεται η κύρια ζώνη απόσπασης με βύθιση προς το νότο. Η ζώνη έχει πλάτος 20 περίπου μέτρων και χαρακτηρίζεται από μυλωνιτικά πετρώματα και κατακλαστίτες, με αρκετούς κινηματικούς δείκτες που φανερώνουν μια κίνηση των ανώτερων καλυμμάτων προς νότο.

8η ΣΤΑΣΗ: Κουντούρα - Παλαιοακτές.

Τοποθεσία: 500 μέτρα δυτικά από την Παλαιόχωρα.
Πετρολογία: Ασβεστόλιθοι της Τρίπολης.
Τεκτονική: Κανονικά ρήγματα.

Περιγραφή: Η πρόσφατες τεκτονικές κινήσεις που ανασήκωσαν τις νότιες ακτές των Χανίων φαίνονται πολύ καθαρά στην περιοχή της Κουντούρας έξω από την Παλαιόχωρα. Διαδοχικές ανυψωτικές φάσεις δημιούργησαν τρεις τουλάχιστον θαλάσσιες αναβαθμίδες. Η παλαιότερη ακτογραμμή ορίζεται από μια σειρά σπηλαίων που εκκένωναν το νερό στο επίπεδο της θαλασσάς και επίσης από παράκτια κροκαλοπαγή (Φώτο 4.6).

Ένα από τα ρήγματα που προκάλεσαν τις ανυψώσεις φαίνεται πίσω από τους λόφους της περιοχής.

Γειτονικές θέσεις: Περίπου 15 χιλμ προς τα βορειοανατολικά στην περιοχή Τεμενίων – Ροδοβανίου, έχουν βρεθεί μεγάλοι κρύσταλλοι χαλαζία, μέσα σε πυριτικές φλέβες των Φυλλιτών-χαλαζιτών. Επίσης, τα σχιστολιθικά πετρώματα της περιοχής περιέχουν κρυστάλλους χλωριτοειδή και γλαυκοφανή.

9η ΣΤΑΣΗ: Κροκαλοπαγή Τοπολίων.

Τοποθεσία: Περίπου 2 χιλμ νότια από τα Τοπόλια.
Πετρολογία: Μέσο Μειοκαινικά κροκαλοπαγή (ενότητας Πρίνας).

Περιγραφή: Τα παλιότερα πιθανόν, νεογενή ιζήματα της Κρήτης εμφανίζονται γύρω από το χωριό Τοπόλια. Τα κροκαλοπαγή των Τοπολίων τοποθετούνται ασύμφωνα πάνω στο κάλυμμα των Φυλλιτών-χαλαζιτών και περιέχουν συγκολλημένες ασβεστολιθικές κροκάλες που προέρχονται από το κάλυμμα της Τρίπολης (Φώτο 4.7). Αυτός ήταν ο λόγος που παλιότερα τα πετρώματα αυτά εντάσσονταν στο κάλυμμα της Τρίπολης.

Η απουσία εσωτερικής παραμόρφωσης και τα ιζηματολογικά χαρακτηριστικά διαχώρισαν μεταγενέστερα, τα ιζήματα αυτά από το κάλυμμα της Τρίπολης. Η ηλικία των ιζημάτων παραμένει ακόμα υπό αμφισβήτηση.


 
< Προηγ.   Επόμ. >