Η ανάδειξη και αξιοποίηση των μνημειακών ελαιόδεντρων που υπάρχουν στην Κρήτηάρχισε ήδη και προχωρεί με ικανοποιητικούς ρυθμούς σε αρκετούς Δήμους τηςΚρήτης.

Ήδη οι ΔήμοιΒουκολιών και Κανδάνου στα Χανιά και ο Δήμος Ιεράπετρας στο Λασίθι πήραναποφάσεις στα Δημοτικά τους Συμβούλια να προχωρήσουν σε συνεργασία με τον ΣΕΔΗΚστην εκπόνηση των απαιτούμενων περιβαλλοντικών και τεχνικών μελετών για τηνανακύρηξη των ελαιόδεντρων που έχουν επισημανθεί από καιρό στους Δήμους τους,ως «μνημεία της φύσης» άλλα και την ανάδειξη και αξιοποίησή τους στη συνέχεια.

Τα ελαιόδεντρα αυτά που η μακρόχρονη ζωή τους συνδέεται μετην ζωή και την ιστορία των ανθρώπων που τα φύτευαν και επί χιλιετηρίδες τακαλλιέργησαν και τα διατήρησαν αποτελούν πραγματικά μνημεία και της φύσης καιτου ανθρώπου που αξίζουν σεβασμό και προστασία.

Η πανάρχαια ελιά στα Παλαιά Ρούματα που ο Δήμος Βουκολιώνπρόκειται να ανακηρύξει σε Μνημείο της Φύσης, εκτός από το εξαιρετικό σχήμα καιτο μέγεθος του κορμού της που έχει περίμετρο πάνω από 11 μ. συνδέεσαι με γεγονόταπου σημάδεψαν την ιστορία του χωριού κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας αλλάκαι του Β’ παγκόσμιου πολέμου. Γι’ αυτό αξίζει να προστατευτεί και αναδειχτεί.

Βέβαια, εκτός από τα ελαιόδεντρα αυτά και το γνωστό ελαιόδεντρο των ΒουβώνΚισάμου, που έχει ήδη ανακηρυχθεί σαν Μνημείο της Φύσης και αναδειχθεί από τον ΔήμοΚολυμβαρίου, μνημειακά ελαιόδεντρα έχουν επισημανθεί και στους ΔήμουςΚεραμειών, Νέας Κυδωνίας, Θερίσου, Αρμένων (Σαμωνά), Ρεθύμνου (Χρωμοναστήρι),Γεροποτάμου (Α. Τριπόδο), Ζαρού, Ρούβα, Γόρτυνας, Αγ. Νικολάου και Σητείας.Μερικοί από τους Δήμους αυτούς όπως οι Δήμοι Ζαρού και Ρούβα έχουν ήδηεκδηλώσει ενδιαφέρον και βρίσκονται σε συνεργασία με το ΣΕΔΗΚ για την ανάδειξηκαι αξιοποίηση τους.

Υπόψη ότι η ανάγκη και σκοπιμότητα της διάσωσης και ανάδειξης των μνημειακώνΕλαιόδεντρων που υπάρχουν στην Κρήτη έχει ήδη γίνει γνωστή με έγγραφο πουαπεύθυνε ο ΣΕΔΗΚ στους Δήμους Μέλη του προτείνοντας και τις ενέργειες και τιςδιαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να αρχίσει η ανάδειξη καιαξιοποίηση τους βέβαια κατά τρόπο σωστό και συμβατό με το περιβάλλον και τηνιστορία των μνημειακών ελαιοδέντρων.

Γενικός στόχος είναι να υπάρξει ένας φυσικός εξωραϊσμός τουχώρου και μια ξύλινη αρχαιοπρεπής περίφραξη που να αναβιώνει τους αρχαίους«σηκούς» με τους οποίους περιβάλλονταν οι Μoρίες (ιερές) Ελιές της Αρχαιότητας.Για το λόγο αυτό η ανάδειξη προτείνεται να γίνει με ειδική τεχνική μελέτη πουθα γίνει από ειδικό μελετητή σε συνεργασία με το ΣΕΔΗΚ.

Οπωσδήποτε, είναι φανερό ότι η ανάδειξη των μνημειακών ελαιόδεντρων δεναποτελεί καθαρά φιλολογική υπόθεση. Η ένταξη των δέντρων αυτών σε πολιτιστικέςδιαδρομές, μονοπάτια, τουριστικούς χάρτες κ.λπ. ασφαλώς θα συμβάλει ώστε από τημια πλευρά να προβληθεί η πολιτιστική και υγιεινή αξία της ελιάς και τουελαιόλαδου, που ενδιαφέρει τους ελαιοπαραγωγούς και όλους τους κατοίκους τηςΚρήτης και από την άλλη να εμπλουτιστεί το τουριστικό προϊόν του νησιού ώστε νααναπτυχθεί και ο τουρισμός της ενδοχώρας.

Ο ΣΕΔΗΚ στα πλαίσια των δυνατοτήτων του και παρά τις οικονομικές καιδιοικητικές δυσκολίες που τελευταία αντιμετωπίζει, καταβάλλει μια συνεχήπροσπάθεια ανάδειξης των μνημειακών ελαιοδέντρων της Κρήτης, παρουσιάζοντας ταμε διάφορα μέσα σε εκθέσεις, ντοκιμαντέρ και αφιερώματα ξένων τηλεοράσεων κ.λπ.και εντάσσοντάς τα σε ειδικά προγράμματα ώστε να υπάρξει μια συνολική, συντονισμένηκαι ολοκληρωμένη ανάδειξη και αξιοποίηση τους.

Ήδη, βρίσκεται σε εξέλιξη η υλοποίηση των προγραμμάτων του ΣΕΔΗΚ «Ο Πολιτισμόςτης Ελιάς στην Κρήτη» και «Οι Δρόμοι της Ελιάς στην Κρήτη» μέσα από τα οποίαπροβλέπεται να γίνουν αν όχι για όλα για αρκετά από τα ελαιόδεντρα πουπροαναφερθήκαν, όπου υπάρχει ενδιαφέρον των Δήμων και των ιδιοκτητών, διάφορεςπαρεμβάσεις προστασίας ανάδειξης και προβολής μεταξύ των οποίων κυριότερεςείναι:

(α) Η καταγραφή, σήμανση και προβολή, 10 περίπου μνημειακών ελαιόδεντρων μέσωτου προγράμματος «Ο Πολιτισμός της Ελιάς στην Κρήτη» που σύντομα πρόκειται νααρχίσει να υλοποιείται η οποία περιλαμβάνει:

- Λεπτομερειακή καταμέτρηση, σχεδιασμός και φωτογράφιση των μορφολογικώνπαραμέτρων του δέντρου και καταγραφή των σχετικών με την ιστορία, την παράδοση,τη θρησκεία κ.ά. στοιχείων του

- Ανάδειξη των δέντρων με κατασκευή και εγκατάσταση πινακίδων οδικής σήμανσηςκαι εικονογραφημένων ενημερωτικών πινακίδων στα Ελληνικά και Αγγλικά κοντά σεαυτά, με παρουσίαση τους σε ταινία DVD και σε Ιστοσελίδα στο διαδίκτυο που θαπαρουσιάζει αναλυτική περιγραφή και φωτογραφικό υλικό της ελαιοκομικήςπολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης.

Τα ελαιόδεντρα που θα ενταχθούν στις παραπάνω δράσεις ανάδειξης θα είναι κατάπροτεραιότητα εκείνα για τα οποία θα έχουν ολοκληρωθεί ή έστω αρχίσει οιδιαδικασίες ανακήρυξης ως μνημείων της φύσης ή και οι εργασίες εξωραϊσμού τουπεριβάλλοντος χώρους τους ώστε να είναι επισκέψιμα.

(β) Η παρουσίαση και προβολή των Μνημειακών ελαιοδέντρων της δυτικής Κρήτηςμέσω του προγράμματος «Οι Δρόμοι της Ελιάς στην Κρήτη» μέσα σε ειδικό χάρτηοδηγό σε μορφή βιβλίου που θα εκδοθεί από το πρόγραμμα αυτό. Στον ίδιο χάρτηοδηγό θα περιληφθούν και άλλα στοιχεία σχετικά με την πολιτιστική καιπεριβαλλοντική και υγιεινή αξία της ελιάς και του ελαιολάδου στην Κρήτη όπωςαρχαιολογικά, μνημειακοί ελαιώνες, τοπία ελαιώνων, ταβέρνες με αποκλειστικήχρήση ελαιολάδου, παλαιά η παραδοσιακά ελαιοτριβεία καταστήματα διάθεσηςπροϊόντων ελιάς κ.ά.

Χανιώτικα Νέα 24/10/07