Διαβάστε για τα Χανιά

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων
Συγχρηματοδότηση 70% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΓΤΠ.Ε-Π και το Ελληνικό Δημόσιο - Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Συγχρηματοδότηση Ελληνικό Δημόσιο και ΕΕ
Σφακιά: Περπατώντας στα Λευκά Όρη Εκτύπωση E-mail
Τρεις φθινοπωρινές πεζοπορικές διαδρομές στα δυτικά Σφακιά, στις πλαγιές των Λευκών Ορέων, εκεί όπου τα σηματοδοτημένα μονοπάτια οδηγούν στα βαθιά και επιβλητικά φαράγγια του άγριου κρητικού τοπίου

Της ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΒΑΣΣΑΛΟΥ,
Φωτογραφίες: ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΩΡΓΕΔΑΚΗΣ

 πηγή : ΟΙΚΟ Καθημερινής

Aπόγευμα Σαββάτου φτάνουμε στην Αράδαινα, το μικρό πετρόκτιστο χωριό των Σφακίων, στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων, που απλώνεται στο χείλος του ομώνυμου φαραγγιού. Ενα αγροτικό αυτοκίνητο -γεμάτο κόσμο και πράγματα- περνάει τη θορυβώδη σιδερένια γέφυρα που ενώνει τις δύο πλευρές του εντυπωσιακού φαραγγιού με τα κατακόρυφα τοιχώματα (άνω των 130 μέτρων) και την άγρια ζωή. Στο διάβα μας συναντάμε ενθουσιώδεις εκδρομείς από τα Χανιά, που έχουν έρθει για μια τριήμερη πεζοπορική εξόρμηση στα Λευκά Ορη. Πιστοί φυσιολάτρες, αλλά όχι μυημένοι πεζοπόροι, ξεκίνησαν για την κατάκτηση της κορυφής ώς τις Πάχνες, που βρίσκονται στα 2.453 υψόμετρο. Το πρόγραμμά τους περιελάμβανε κατάβαση προς τη θάλασσα και ελεύθερη κατασκήνωση στην παραλία του Αγίου Παύλου. Οι εν λόγω φθινοπωρινοί εκδρομείς αποτελούν μια τυπική παρέα ανθρώπων, όλων των ηλικιών, που αγαπούν τη φύση και με την πρώτη ευκαιρία αποφασίζουν να εκδράμουν στο βουνό.

Εμείς, ορμώμενοι από αυτή την παρέα και την περιήγησή της στο άγριο κρητικό τοπίο, επιλέξαμε να ακολουθήσουμε τρεις εναλλακτικές πεζοπορικές διαδρομές στην περιοχή των δυτικών Σφακίων. Πρόκειται για μονοπάτια ανάμεσα σε ξεγυμνωμένες από δέντρα κορυφές και φαράγγια ήπιας δυσκολίας, βατά σχεδόν από όλους· αρκεί να υπάρχει όρεξη για περπάτημα. Οι δύο πρώτες διαδρομές μας ξεκινούν από τον Αη Γιάννη και η τελευταία από την Αράδαινα. Και στα δύο χωριά φτάνουμε με το αυτοκίνητό μας από τα Χανιά ακολουθώντας τη διαδρομή Χανιά - Βρύσες (μήκους 33 χλμ.) - Χώρα Σφακίων (40 χλμ.) - Ανώπολη (15 χλμ.) - Αράδαινα (2 χλμ.) - Αγιος Ιωάννης (6 χλμ.).

1. Αγιος Ιωάννης - Αγιος Παύλος - Αγία Ρουμέλη
(3 ώρες)

Το πρώτο μονοπάτι που επιλέξαμε ξεκινάει λίγο πριν από την είσοδο του Αη Γιάννη και το σήμα κατατεθέν του είναι μια τεράστια αιωνόβια ελιά. Καθ' όλο το μήκος και τη διάρκειά του είναι κατηφορικό, ενώ μετά το πρώτο σαραντάλεπτο φτάνει ώς τον λεγόμενο Καλό Πόρο, που βρίσκεται στα 600 υψόμετρο, σε ένα σημείο με μοναδική θέα προς την παραλία του Αγίου Παύλου, τον κόλπο της Αγίας Ρουμέλης και το απέραντο Λυβικό πέλαγος. Από εκεί και πέρα κατηφορίζει σε παλαιό κτιστό καλντερίμι μέχρι τον Αγιο Παύλο, με το περίφημο βυζαντινό εκκλησάκι του 10ου αιώνα μ.Χ. με τη σταυροειδή αρχιτεκτονική. Ολόκληρη η σηματοδοτημένη από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων -με άσπρο και κόκκινο χρώμα- πευκόφυτη διαδρομή προσφέρει ωραιότατη θέα στη θάλασσα αρχικά από πολύ ψηλά και, όσο περνάει η ώρα, πλησιάζοντάς την.

Το ίδιο μονοπάτι συναντά στην παραλία το Ευρωπαϊκό Ε4 και συνεχίζει δυτικά για άλλη μιάμιση ώρα (πολύ κοντά και παράλληλα προς τη θάλασσα) ώς την Αγία Ρουμέλη, την απόληξη του φαραγγιού της Σαμαριάς. Δεν έχει μεγάλες υψομετρικές διαφορές και στα συν του είναι ότι εκεί που ξεκινάει να ανηφορίζει (σε κάποια βραχώδη κομμάτια της διαδρομής) και... να κουράζει, αρχίζει πάλι να κατηφορίζει.

Φυσικά, δεν είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε αυτήν τη διαδρομή από την αρχή ώς το τέλος. Μια καλή πρόταση είναι να κάνετε το κομμάτι Αγιος Ιωάννης - Αγιος Παύλος και από εκεί να συνεννοηθείτε -αρκεί να μην έχει φουρτούνα- να σας μεταφέρουν με σκάφος είτε στην Αγία Ρουμέλη (απ' όπου μπορείτε να φύγετε μόνο με καραβάκι) είτε πίσω στη Χώρα Σφακίων. Οι μυημένοι, βεβαίως, μπορείτε να επιστρέψετε πάλι πίσω, ανηφορίζοντας για δύο και παραπάνω ώρες. Η επιστροφή από τον ίδιο δρόμο είναι σαφώς δυσκολότερη και πολύ πιο κουραστική.

2. Αγιος Ιωάννης - Koρμοκόπος
(11/2 ώρα)

Ξεκινώντας από τον Αη Γιάννη και πιο σωστά από εκεί όπου τελειώνει ο δρόμος του τελευταίου χωριού των δυτικών ορεινών Σφακίων, υπάρχει σηματοδοτημένο μονοπάτι από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων που οδηγεί μετά περίπου μιάμιση ώρα στο σπήλαιο του Κορμοκόπου με την ομώνυμη πηγή. Κινούμενοι βορειοδυτικά και ακολουθώντας τα μπλε σημάδια, το πρώτο μέρος της διαδρομής περνάει μέσα από δάσος γεμάτο με πεύκα και κυπαρίσσια. Το δάσος είναι απροσδόκητα πυκνό και ο δρόμος ανηφορικός, αλλά υποφερτός. Από τα 800 μ. ύψος όπου είναι ο Αη Γιάννης, σιγά-σιγά θα «πιάσετε» τα 1.000 μ. και συγχρόνως το δάσος θα μείνει πίσω παραχωρώντας τη θέση του στο άγριο και επιβλητικό ορεινό τοπίο. Στο βάθος αριστερά θα αρχίσει να φαίνεται η θάλασσα και λίγο πιο μετά, ευθεία μπροστά, η σπηλιά. Ο προορισμός σας, δηλαδή. Θα ξαποστάσετε και θα δροσιστείτε από το λιγοστό αυτή την εποχή νερό της πηγής της, ενώ θα γνωρίζετε ήδη και την ώρα εκείνη θα νιώσετε δέος στην ιδέα ότι, όταν δεν υπάρχει ανθρώπινη παρουσία τριγύρω, πηγαίνουν στη σπηλιά κρι κρι για να πιουν νερό! Για τον καλύτερο δυνατό προσανατολισμό σας, πρέπει να γνωρίζετε ότι πίσω σας είναι το φαράγγι της Ελιγιάς και ακόμα πιο πίσω της Σαμαριάς. Οσο για την επιστροφή στο χωριό, θα είναι σχεδόν καθ' όλη τη διάρκειά της κατηφορική, διάρκειας περίπου μιας ώρας.

3. Αράδαινα - Μάρμαρα
(21/2 ώρες)

Πρόκειται για μια περιπατητική διαδρομή που μπορείτε να απολαύσετε καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, βοηθούντος του καιρού. Δεν τη διασχίζει ρέμα και δεν έχει νερά - βεβαίως, καλό είναι να την αποφύγετε αν βρέχει. Θα περάσετε το φαράγγι της Αράδαινας, ξεκινώντας από το ομώνυμο χωριό των τριών μόνιμων κατοίκων σήμερα, που είναι χτισμένο στο χείλος του γκρεμού στην αρχή του φαραγγιού. Από εδώ ακριβώς αρχίζει το κατηφορικό μονοπάτι. Υπάρχει και σχετικό διάγραμμα πάνω σε ξύλο, στο πλάτωμα μετά τη σιδερένια γέφυρα, ενώ μπορείτε να απευθυνθείτε, για να σας λύσουν τυχόν απορίες, στην ξύλινη καντίνα που μένει ανοιχτή από την άνοιξη ώς τα τέλη Οκτωβρίου. Αγαπημένη διαδρομή πολλών φίλων της πεζοπορίας, η Αράδαινα προσφέρει το άγριο τοπίο των απέραντων ορεινών όγκων της περιοχής. Σκεφτείτε ότι αριστερά και δεξιά σας θα έχετε τις πανύψηλες και δεόντως επιβλητικές δύο πλευρές του φαραγγιού, μέχρι να βγείτε στη θάλασσα, και συγκεκριμένα στη μικρή απομονωμένη παραλία Μάρμαρα. Καιρού επιτρέποντος, θα είναι η καλύτερη αποζημίωση μετά την πολύωρη πεζοπορία.

Πρέπει όμως να οργανωθείτε. Δεκαπέντε λεπτά από την έξοδο του φαραγγιού και όπως κινείστε από τα Μάρμαρα δυτικά προς τον Φοίνικα, την άλλη παραλία της περιοχής, θα συναντήσετε ένα χωματόδρομο. Από αυτό το σημείο θα έχετε από πριν συνεννοηθεί με κάποιον που να διαθέτει αυτοκίνητο να έρθει να σας πάρει. Εναλλακτικά, κι αν θέλετε η εκδρομή σας να διαρκέσει περισσότερο, μπορείτε να σημειώσετε ότι και από τα Μάρμαρα περνάει το ευρωπαϊκό πεζοπορικό μονοπάτι Ε4, το οποίο συνεχίζει ανατολικά περίπου για μία ώρα ώς το Λουτρό. Το τελευταίο είναι παραλιακό και πολύ τουριστικό χωριό των Σφακίων, το οποίο συνδέεται με τον υπόλοιπο κόσμο μόνο με καραβάκι. Αν δεν θέλετε να διανυκτερεύσετε εκεί, φροντίστε να έχετε ενημερωθεί για το τελευταίο δρομολόγιο του καραβιού και οργανώστε το πρόγραμμά σας. Θυμηθείτε ότι το ίδιο ισχύει και για την Αγία Ρουμέλη, στην πρώτη μας πεζοπορική διαδρομή.

ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ

Εδώ, σε απόσταση ασφαλείας από τον άνθρωπο, ζει ο κρητικός αίγαγρος (κρι κρι) αλλά και ο κρητικός αγριόγατος (φουρόγατος κατά τους ντόπιους). Επίσης, στα Λευκά Ορη φωλεύει ο γυπαετός (ή κοκαλάς) -είδος προς εξαφάνιση πια, καθώς υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει μονάχα τρία ζευγάρια-, ο γύπας (ή καναβός) με μεγαλύτερο πληθυσμό, που ζει στους γκρεμούς και τρέφεται με ψοφίμια, και ο χρυσαετός (ή βιτσίλα). Πρόκειται για ένα είδος που κυνηγήθηκε πολύ στο παρελθόν από τους κτηνοτρόφους, επειδή άρπαζε τα νεογέννητα αρνιά και κατσίκια.

Από φυτά, το τσάι του βουνού (ή μαλοτύρα) βγαίνει στα ψηλά, ενώ το σεβαστό δίκταμο, που έλεγαν οι παλιοί, φυτρώνει χαμηλότερα σε ρωγμές από πέτρες, όπου δεν φτάνουν τα κατσίκια. Η θρούμπα είναι είδος θυμαριού με πολύ έντονο άρωμα και αντιβιοτική δράση. Για τη μαντζουράνα και το φασκόμηλο οι συστάσεις είναι περιττές, ενώ αξίζει να αναφέρουμε και την παρουσία των πρίνων, όπως λέγονται, οι οποίοι γεννούν… βελανίδια.

Info:

ΠΩΣ ΠΑΜΕ

Στα Χανιά θα φτάσετε είτε αεροπορικώς, με πολλές καθημερινές πτήσεις της Olympic Air (Τ/8018010101) και της Aegean Airlines (T/80111 20000), είτε ακτοπλοϊκώς με την ANEK (T/210-41.97.420) και την Blue Star Ferries (T/210-89.19.800).

ΔΙΑΜΟΝΗ

Στα Αλώνια στον Αη Γιάννη (Τ/6938-792.695, www.alonia.gr). Ο φιλόξενος ξενώνας του Αντώνη Γεωργεδάκη, που υπηρετεί τη φιλοσοφία των ορειβατικών καταφυγίων. Ιδανικό ορμητήριο για τις πεζοπορικές σας διαδρομές και άλλες ορεινές δραστηριότητες. Επίσης, στα ενοικιαζόμενα δωμάτια του Γιώργου Ορφανουδάκη (T/28250-91.189) και της Ευανθίας Κοπασάκη (T/28520-91.169) στην Ανώπολη.

ΦΑΓΗΤΟ

Στον Πλάτανο (Τ/28250-91.169) στην πλατεία της Ανώπολης, με ντόπια κρέατα και τυροκομικά από την Πόπη και τους γιους της. Στον Νίκο (Τ/6973-825.982), επίσης στην Ανώπολη, για νοστιμότατο γιαχνί από την κυρία Γεωργία και πολύ καλές σφακιανές πίτες. Ο ίδιος ο Νίκος Γλυμενάκης, ιδιοκτήτης της ταβέρνας, μπορεί κατόπιν συνεννόησης να σας διευκολύνει στις όποιες μεταφορές σας στην περιοχή. Στις Πάχνες (Τ/28250-91.312, 6934-619.939) στην Αγία Ρουμέλη (σε περίπτωση που το μονοπάτι σάς οδηγήσει έως εκεί) για λίγα μαγειρευτά και καταπληκτικές σαλάτες - μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ

Η ΑΝΕΝΔΥΚ είναι η ακτοπλοϊκή εταιρεία που συνδέει τη Χώρα Σφακίων με το Λουτρό και την Αγία Ρουμέλη (Τ/28250-91.221, www.anendyk.gr). Ενα από τα ταξί που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στη Χώρα Σφακίων είναι του Σήφη Αμυραδάκη (Τ/28250-91.269). Και αν χρειαστείτε σκάφος για να μεταφερθείτε από/προς τον Αγιο Παύλο ή και τις υπόλοιπες παραλιακές περιοχές της περιοχής, απευθυνθείτε στα αδέλφια Τσιριντάνη, τον Νταμουλή και τον Λευτέρη (Τ/6947-270.106, 6955-197.601), οι οποίοι διατηρούν καταδυτικό κέντρο στη Χώρα Σφακίων.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ

Να φοράτε καλά, σκληρά παπούτσια. Να μη μεταφέρετε περιττό βάρος. Να κρατάτε σταθερό βήμα. Να ακολουθείτε πάντοτε τα σημάδια και να είστε πολύ προσεκτικοί. Να θυμάστε ότι είναι φθινόπωρο και νυχτώνει νωρίς!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Τον ορειβατικό χάρτη «Λευκά Ορη - Σφακιά», με όλα τα μονοπάτια και τις διαδρομές των Λευκών Ορέων στην περιοχή των Σφακίων, από τις ταξιδιωτικές εκδόσεις Ανάβαση (Στοά Αρσακείου 6Α, Αθήνα, Τ/210-32.18.104, www.anavasi.gr). Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορούν, επίσης, οι ορειβατικοί χάρτες: «Λευκά Ορη - Πάχνες» και «Σαμαριά - Σούγια (Γκίγκιλος)».

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ

Με τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων, καθημερινά πλην Σαββατοκύριακου, από τις 21.00 ώς τις 23.00 (T/28210-44.647, www.eoshanion.gr).

ΤΟ ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ...

Το ευρωπαϊκό πεζοπορικό μονοπάτι Ε4, που ξεκινάει από την Πορτογαλία, διασχίζει άλλες εφτά χώρες μέχρι να καταλήξει στην Ελλάδα και την Κρήτη (Kάτω Ζάκρο). Οσον αφορά το τμήμα των Σφακίων, το συναντάμε σε όλο το παραλιακό κομμάτι από τη Χώρα Σφακίων ώς την Αγία Ρουμέλη.


 
Επόμ. >