Η
λέξη
|
Σημαίνει
|
αβαρεσά
|
τεμπελιά, οκνηρία
|
αβατζέρνω
|
πλεονάζω, περισσεύω
|
αβιζέρνω
|
εφιστώ τη προσοχή καποιου, ειδοποιώ
|
αβοθρακός
|
βάτραχος
|
αγαλιανά
|
σιγά-σιγά
|
αγαπητερά
|
με αγάπη, με στοργή, συμπαθητικά
|
αγαπητερός
|
αυτός που με την συμπεριφορά του γίνεται αγαπητός
|
αγαστεροπιάνω
|
αναπτύσσομαι ομαλά
|
αγγελοσκιάζομαι
|
σκιάζομαι από τον άγγελό μου, βλέπω προμηνήματα του θανάτου μου
|
άγγουρος
|
νεαρός, νέος
|
αγγουροφαίνεται
|
μου κακοφαίνεται
|
αγγριγιεύω
|
γίνομαι άγριος, αγριεύω, ερεθίζω κάποιον, τον εξάπτω
|
αγιάερτος
|
αγύριστος, δεν έχει γυρίσει ακόμα
|
αγιάζω
|
καλημερίζω
|
αγίδα
|
συμπαράσταση, ενίσχυση
|
αγκαλέ
|
αγκαλιά
|
αγκαλιδέ
|
ότι χωράει μια αγκαλιά
|
αγκανάδος
|
αγανακτισμένος, οργισμένος, άκεφος
|
αγκανάρηση
|
αγανάκτηση, εξόργιση
|
αγκανίζω
|
γκαρίζω, φωνάζω δυνατά
|
αγκίνιαστος
|
άθικτος, αχρησιμοποίητος
|
αγοϊζω
|
παρεκτρέπομαι, οργιάζω
|
αγριμοπόδαρος
|
αυτός μου έχει πόδια γρήγορα και δυνατά όπως το αγρίμι
|
αγριοξανοίγω
|
αγριοκοιτάζω
|
αγρουλιά
|
η άγρια ελιά που δεν έχει εμβολιασθεί
|
αδέλοιπος
|
αποδέλοιπος, υπόλοιπος
|
αδιαρίζομαι
|
σπεύδω , επείγομαι
|
αδιάρμιστος
|
ακατάστατος , αταχτοποίητος
|
αδιαφόρετος
|
ο μάταιος , ο ανωφελής
|
αδικοθανατίζω
|
βρίσκω κακό και άδικο θάνατο
|
αδόδια
|
δόντια
|
αδυναμίζω
|
χάνω τις δυνάμεις μου, εξαντλούμαι σωματικά
|
αελιά
|
αγελάδα
|
αερινίζει
|
αρχίζει να πνέει δροσερός αέρας
|
αζατοχάρτι
|
αποφυλακιστήριο
|
άζουδος
|
άτυχος, κακότυχος
|
αθάλη
|
θερμή στάχτη
|
άθαφος
|
άταφος
|
αθιβολή
|
κουβέντα, συζήτηση
|
αθός
|
ανθός
|
άθος
|
στάχτη
|
αθρακοβόλη
|
στάχτη με αναμμένα κάρβουνα
|
αίγα
|
η γίδα
|
αϊπλίκι
|
ελλάτωμα , κουσούρι
|
ακούω
|
μτφ. μυρίζω
|
ακρημιά
|
ακρινή
|
αλάργο
|
μακρυά (από κάτι - κάποιον)
|
αλαργοξορίζω
|
στέλνω πολύ μακρυά, στην ξενιτιά
|
αματέ
|
ματιά
|
αμοναχός
|
μόνος
|
αναλέγω
|
μαζεύω
|
αναμαζώνομαι
|
ησυχάζω, ηρεμώ, γυρίζω στα παλιά
|
αναστορούμαι
|
θυμάμαι
|
ανεργιάζω
|
καταλαβαίνω, το παίρνω χαμπάρι
|
ανιμένω
|
περιμένω
|
ανυφαντικό
|
υφαντό
|
αξογύρου
|
στο κατόπι-παίρνω κάποιον απο πίσω
|
απείς
|
αφού
|
απλάτανος
|
ο πλάτανος
|
απλωτός
|
απλώστρα
|
αποδιαφωτά
|
ξημερώνει
|
αποκαμαρώνω
|
καμαρώνω
|
απύρι
|
θειάφι
|
άρκαλος
|
ασβός
|
αρμηνεύω
|
λέω, στέλνω μήνυμα
|
ασάλευτος
|
ακίνητος , ακούνητος
|
ασίς
|
επαναστάτης - ανυπότακτος - χαϊνης
|
ασκιανός
|
ίσκιος
|
ασλάνης
|
ανδρείος - επαναστάτης
|
ασπάλαθος
|
αγκαθωτό φυτό που υπάρχει στην Κρήτη
|
αστιβίδα
|
θάμνος
|
αφουγκράζομαι
|
ακούω
|
αχός
|
θόρυβος
|
βαβαλίζω
|
περιποιούμαι ιδαιαιτέρως - φροντίζω
|
βάρηκε
|
χτύπησε
|
βαροπρουκισμένη
|
νύφη με ιδιαίτερα μεγάλη προίκα
|
βαταλαλώ
|
θορυβώ άσκοπα σε χαμηλό τόνο
|
βιόλα
|
χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει κόκκινα λουλούδια (παπαρούνα -
γαρύφαλλο)
|
βοργίζει
|
το κτυπάει ο βοριάς
|
βουτσές
|
οι ακαθαρσίες των βοδιών
|
βρίνω
|
βρίσκω
|
γαμπάς
|
καπότο
|
γειαίνω ή γιάνω
|
βρίσκω την υγεία μου
|
γιαγιέρνω
|
επιστρέφω
|
γιάντα
|
γιατί
|
γιδάρης
|
βοσκός σε γίδες
|
γλακώ
|
τρέχω
|
γλεντοκόπισμα
|
το έντονο (δυνατό - άγριο) γλέντι
|
γομάρι
|
φορτίο
|
γράδες
|
οι γριές
|
γρε
|
η γριά
|
γρόθος
|
η γροθιά, μτφ. (βρισιά) αυτός που είναι για γροθιές, ο βλάκας
|
γροικώ
|
νιώθω, δίνω προσοχή, ακούω
|
γύρενε
|
γυρεύουνε
|
γυρογιάλι
|
η ακρογιαλιά
|
γυρού γυρού
|
κυκλική συναγωγή
|
δάμακας
|
ο μικρός γκρεμός σε σχετικά ομαλά εδάφη
|
δείλι
|
το δειλινό
|
δεμαθιά
|
δεμάτι
|
διάβα
|
πέρασμα
|
διακονιάρης
|
ζητιάνος
|
διαρμίζομαι
|
καθαρίζω, τακτοποιώ
|
δίφορος
|
αυτός που καρπίζει δύο φορές το χρόνο
|
δρασκελίζω
|
περπατάω με μεγάλο βήμα
|
δρόσει
|
δροσερεύσει
|
εκειαμέ
|
όχι δα
|
έκειε
|
εκεί
|
εκουζουλάθηκα
|
τρελάθηκα
|
εντάκαρα
|
άρχισα
|
εντεψίζικο
|
πονηρό - σόκιν
|
έξε
|
έξι
|
επαέ
|
εδώ
|
επόχτισα
|
τελείωσα το χτίσιμο
|
ερέχτηκα
|
θαύμασα
|
εσάσαμε
|
εφτιάξαμε
|
έτζοι
|
νάτες
|
ετουλόγου σου
|
εσύ
|
ετουτανά
|
αυτά
|
ετσά
|
έτσι
|
έτσαναι
|
έτσι είναι
|
ζα(ωζα)
|
τα ζώα
|
ζάλα
|
βήματα
|
ζόρες
|
ζόρισμα, κίνδυνος
|
ήφυγε
|
έφυγε
|
θαρμίζω
|
ματιάζω
|
θαρμός
|
βασκανία, μάτιασμα
|
θαρρεύγομαι
|
εμπιστεύομαι
|
θέτω
|
ξαπλώνω
|
θρινάκι
|
το κοσκίνισμα των σταχυών στο αλώνι
|
θωρώ
|
βλέπω
|
ιδώ
|
δω - βλέπω
|
ιμανσίζης
|
άθρησκος
|
ίντα
|
τί (χρησιμοποιείται για ερώτηση)
|
καβαλίνα
|
κοπριά
|
καβρός
|
ο κάβουρας
|
και τε
|
κι έπειτα
|
κακουδέρικο
|
ισχνό
|
καλλιά
|
καλύτερα
|
καμπαθούρα
|
απάνεμο κοίλωμα του εδάφους
|
κατακεφαλίδι
|
δυνατή ξυλιά στο κεφάλι
|
κατέ(χ)ω
|
ξέρω, γνωρίζω
|
κάτης
|
ο γάτος
|
κατούνα
|
σπίτι βοσκού στο βουνό (λέγεται και κονάκι)
|
κατσά-κατσά
|
κρυφά
|
κατσουκανιά
|
αταξία, απάτη
|
κατσούλα
|
η γάτα
|
καψάλι
|
(γίνομαι καψάλι) καίγομαι
|
καψώνομαι
|
ξεσταίνομαι
|
κειοσάς
|
εκείνος
|
κίντα
|
και τι
|
κιντί
|
απογεματινό κολατσιό
|
κλησίδι
|
μικρό εκκλησάκι
|
κλουθώ
|
ακολουθώ
|
κοκλιομπάντουρο
|
το όστρακο του σαλιγκαριού
|
κονάκι
|
σπίτι βοσκού στο βουνό (λέγεται και κατούνα)
|
κοντό
|
περίπου
|
κοντό
|
άραγε
|
κόπιασε
|
πρόσκληση στο σπίτι
|
κουζουλάδα
|
τρέλλα, χαζομάρα
|
κουζουλός
|
τρελλός
|
κουκουβίζω
|
κάθομαι με διπλωμένα πόδια
|
κουλαντρίζω
|
καταφέρνω κάτι, τα βγάζω πέρα
|
κούμος
|
μικρό κτίσμα στο βουνο που χρησιμοποιεί ο βοσκός για να βάλει 1-2 ζώα
|
κουτέντα
|
καλοπιάσματα
|
κοχλιός ή χοχλιός
|
σαλιγκάρι
|
κριγιός
|
κριός αλλά και κρύος
|
(να) κρεπάρει
|
να εκραγεί
|
κρούβγω
|
πνίγω
|
κρούταλο
|
παλαμάκι
|
κρυγιός
|
το κριάρι
|
κρυγιότι
|
το κρύο, κρύος καιρός (κάνει κρύο)
|
κωλόπανα
|
μωρουδιακά ρουχαλάκια
|
λαγάρα
|
η μεγάλη σπανή περιοχή
|
λαγκουφάκια
|
λαγκαδάκια
|
λάτρα
|
καθαριότητα, δουλειές του σπιτιού
|
λιοπύρι
|
ημέρα με πολύ μεγάλη θερμοκρασία
|
λιόχεντρα
|
οχιά
|
λογάμαι
|
περνιέμαι, περνάω για...
|
λογοσέρνω
|
φιλονικώ
|
λούσα
|
πολυτελή ρούχα και κοσμήματα
|
μαθιά
|
ματιά
|
μαϊνάρω
|
ησυχάζω, κοπάζω, γαληνεύω
|
μαλάθρακας
|
μεγάλο σπυρί
|
μάλαμα
|
χρυσός
|
μάνι-μάνι
|
γρήγορα
|
μαρακλής
|
αυτός που έχει μεράκι(α) - αυτός που γλεντάει χωρίς να παρεκτρέπεται
|
μεϊντάνι
|
πλατεία,αγορά
|
μελίτακας
|
μυρμήγκι
|
μενεβίχι
|
το χρώμα του λιβανιού
|
μεσόκαινας
|
μεσοστρατίς
|
μερακλίκι
|
το μεράκι η αγάπη για αυτό που κάνω
|
μεσοδόκι
|
χοντρός κορμός που στήριζε στέγες ή οντάδες
|
μιαολιά
|
λίγο
|
μικιός
|
μικρός
|
μισέυγω
|
φεύγω
|
μιτάτο
|
κτίσμα στο οποίο γίνονται τυροκομικές εργασίες
|
μολαρητός
|
ελεύθερος, αυτός που δεν είναι δεμένος
|
μολάρω
|
αφήνω
|
μονιάζω
|
συγκεντρώνω
|
μονομερίζω
|
ενώνω
|
μονοπαντώ
|
συγκεντρώνω σε ένα μέρος
|
μοσκούλα
|
κατσίκα χωρίς κέρατα
|
μουζούρι
|
παλιά Κρητική μονάδα μέτρησης (1 μουζούρι ήταν περίπου 5 οκάδες)
|
μουσταρά
|
μαστάρι
|
μουχλιάζει
|
βραδυάζει
|
μπαλω(θ-τ)ιά
|
πυροβολισμός
|
μπάντα
|
πλευρά, περιοχή
|
μπαντούρα
|
καπάκι όστρακου
|
μπαξές
|
περιβόλι, κήπος
|
μπέργιευλο
|
αυλή
|
μπέτης ή πέτης
|
το στήθος
|
μπλιό
|
πλέον
|
μπούκα
|
στόμα
|
μπουνταλάς
|
βλάκας, χαζός
|
μπουργιά έχω
|
έχω τα νεύρα μου
|
μπουρμάς
|
ο εξωμότης
|
ναμουσούζης
|
ανυπόληπτος - άτιμος
|
νέικη
|
νέα
|
νέφαλο
|
σύννεφο
|
νογώ
|
σκέφτομαι
|
νοτουλάκι
|
νοτιάς
|
νταγιαντώ
|
αντέχω
|
ντακάρω
|
ξεκινώ
|
ντάκος
|
παξιμάδι
|
ντελόγο
|
αμέσως
|
ντελμπισά
|
απατεωνιά
|
ντόδια
|
δόντια
|
ντουνιάς
|
ο κόσμος, ο λαός
|
ντουσουντίζω
|
σκέφτομαι
|
ξα σου
|
εσύ ότι πεις
|
ξαμώνω
|
σκοπεύω (σημαδεύω)
|
ξανοίγω
|
κοιτάζω, θωρώ
|
ξεγιαλίζω
|
ανοίγομαι στο πέλαγος
|
ξεκορφίζω
|
βγαίνω στην κορυφή ενός υψώματος
|
ξεπατώνομαι
|
ξεριζώνομαι
|
ξυφαίνω
|
υφαίνω
|
ξωμένω
|
διανυκτερεύω
|
ο(υ)λιά
|
στιγμή, μικρό κομμάτι
|
οματέ
|
φαγητό, από εντόσθια χοιρινά, γεμιστά με ρύζι και μυρωδικά
|
ομπρουλιά
|
σύντομη βροχούλα
|
όντε
|
όταν
|
όξω
|
έξω, εκτός
|
όρθα
|
η κότα
|
όσαμε
|
μέχρι
|
οστοσανά
|
τόσα
|
οφτό
|
ψητό
|
οψάργας
|
εχθές το βράδυ
|
οψές εχθές
|
εχθές
|
οψές ταχιά
|
εχθές το πρωί
|
παέ-πέρα
|
εδώ πέα
|
παιχνιδαμάτης
|
αυτός που κάνει παιχνίδια με τα μάτια του
|
παντέρμος
|
παντέρημος
|
παντίδει
|
(δεν παντίδει) δεν έρχεται, δεν είναι εύκολο
|
παπούλες
|
όσπρια
|
παραμερώ
|
βάζω παράμερα, παραμερίζω
|
παστάβι
|
τόπι ύφασμα
|
πατούλια
|
ομάδα
|
πενιέται
|
πενεύεται
|
περαματίζω
|
όρος της υφαντικής
|
πλοκιό
|
ιστορία
|
ποβγάνω
|
βγάζω έξω, ξεπροβοδίζω
|
ποδίδω
|
καταντώ
|
ποκρεμούμαι
|
αποκρεμιέμαι
|
πορευτής
|
αυτός που περνάει περαστικός
|
πορίζω
|
περνάω, βγαίνω έξω, φεύγω
|
πορπατώ
|
περπατώ
|
πούλαρος
|
πουλάρι
|
πράμα
|
τίποτα
|
πρεπίζω
|
ταιριάζω, το φέρνω στα μέτρα μου
|
πριχού
|
πριν, προτού
|
προβατάρης
|
βοσκός σε πρόβατα
|
πυρώνω
|
ζεσταίνω
|
ριζιμιό
|
ριζωμένο (π.χ. ριζιμιό χαράκι - ριζωμένος βράχος)
|
ρόβι
|
όσπριο που η χρησιμοποιούταν για τροφή σε βόδια
|
ροδονίζω
|
γνωρίζω
|
ροζωνάρω
|
κουβεντιάζω
|
σάζω
|
φτιάχνω
|
σαμια
|
σημάδι που κάνω για να χαρακτηρίσω ενα ζώο
|
σαμώνω
|
η εργασία που κάνω για τη σαμιά
|
σανίδι
|
μια σειρά αυλάκια στο περιβόλι
|
σάχνω
|
φτιάχνω
|
σεβντάς
|
ερωτικός καϋμός
|
σειρώνω
|
σουρώνω υγρά
|
σεφέρι
|
χρονική φάση - εποχή
|
σιγούρλιο
|
παρηγοριά
|
σιμώνω
|
πλησιάζω
|
σκάρα
|
γυπαετός
|
σκλόπα
|
κουκουβάγια
|
σκρόφα
|
γουρούνα
|
στένω
|
στέκομαι
|
στιβάνια
|
μπότες
|
συβάζομαι
|
πείθομαι
|
σφακολούλουδο
|
ο ανθός της πικροδάφνης
|
σφαλίζω
|
κλειδώνω, ασφαλίζω
|
σώπατο
|
πεδιάδα
|
σωργιά
|
ο σωρός
|
ταβλί
|
τάβλα, κομμάτι ξύλου
|
ταγί
|
η βρώμη
|
ταλίμι
|
φιγούρα
|
τάξε λω
|
σάμπως
|
ταχινή
|
το πρωί
|
τερτίπι
|
καμωματιά, κόλπο
|
τζαναμπέτης
|
ο καταφερτζής
|
τουτουνέ
|
αυτό
|
τουτοσές
|
αυτός, ετούτος
|
τσάχαλος
|
θόρυβος πολύ ασθενής
|
τσέτες
|
άτακτοι
|
τσιγκλώ
|
πειράζω, ενοχλώ
|
τσιλιό
|
ευκοιλία
|
τσινιά
|
κλωτσιά
|
τσίπα
|
μεμβράνη που σχηματίζει το φρέσκο γάλα στην επιφάνειά του
|
φαίνω
|
υφαίνω
|
φανταξό
|
φάντασμα
|
φέγγος
|
λάμψη, φωτισμός
|
φιλεύω
|
κερνάω
|
φιλιά
|
φιλία
|
φιλιότσα(-ος)
|
το βαπτιστίρι
|
φιντάνι
|
βλαστάρι
|
φλέμονας
|
πνεύμονας
|
φορούμαι
|
θεωρώ
|
φτάζω
|
φτάνω
|
φωλεύγω
|
κάνω φωλιά
|
χάβδαλο
|
το τελείως ξερό σέλινο
|
χαβεσιλίκι
|
πόθος επιθυμία , πάθος
|
χαβρίζω
|
φωνάζω πολύ δυνατά
|
χάζι
|
διασκέδαση (από θέαμα ή πράξη)
|
χαζιρεύγω
|
ετοιμάζω
|
χαζίρικα
|
έτοιμα
|
χαϊλάλης
|
ανισσόροπος , φαντασιόπληκτος
|
χαϊνης
|
αντάρτης
|
χαιράμενος
|
χαρούμενος
|
χαιτζώνω
|
προβάλλω αντίσταση , αγριεύω
|
χάκι (το)
|
το μερίδιο κάποιου
|
χάλαβρο
|
χάλασμα
|
χαλακατέβας
|
αδέξιος , ανεπιτείδιος
|
χαλασές (ο)
|
τόπος με χαλάσματα
|
χαλέπα
|
περιοχή με πετρώδες και ίσιο έδαφος
|
χαλίσικος
|
γνήσιος , άδολος , ανόθευτος
|
χάμαι
|
κάτω, καταγής
|
χαντώ
|
νομίζω , πιστεύω
|
χαραέτι
|
μεγάλη δίψα
|
χαράκι
|
μεγάλη πέτρα, ριζωμένος βράχος
|
χαραμπάτης
|
σπάταλος
|
χαρκιάς
|
σιδηρουργός
|
χαρκιδειό
|
σιδηρουργείο
|
χαροκοπώ
|
γλεντώ διακεδάζω
|
χαρχαλεύω
|
ανακατώνω διάφορα πράγματα
|
χαχαλιά
|
χούφτα
|
χαχαλόβεργα
|
διχαλόβεργα
|
χάψι
|
φυλακή
|
χεϊτάνης
|
διάβολος
|
χούγια
|
ιδιοτροπίες
|
χούι
|
συνήθεια
|
χουμά κουτάλι
|
άνω - κάτω
|
χούμελι
|
γλυκό υγρό που έβγαινει από το βράσιμο της κερήθρας
|
χουρχούδα
|
μαγκούρα , ρόπαλο
|
χουφθιά
|
χούφτα
|
χοχλιομπάντουρο
|
το όστρακο του σαλιγκαριού
|
χοχλίος ή κοχλίος
|
σαλιγκάρι
|
χτήμα
|
κτήμα
|
χυνοβολώ
|
ορμώ
|
χυταρίζω
|
κατηφορίζω
|
χώνω
|
κρύβω
|
χωσμένος
|
κρυμμένος
|
ψαθούρι
|
χαμόστρωμα
|
ψακωντέ
|
η γεύση του πικρού , η πικράδα
|
ψαλάσσω
|
τσιμπολογώ
|
ψαλιμουδίζω
|
σιγομουρμουρίζω
|
ψαργάδινος
|
χθεσινοβράδυνος
|
ψαρογάροι
|
σαρδέλες παστές
|
ψεγαδιάστρα
|
η κουτσομπόλα γυναίκα
|
ψέγος
|
ψεγάδι , ελλάτωμα , ατέλεια
|
ψεσινός
|
χθεσινός
|
ψήμα
|
ψήσιμο
|
ψηφί
|
εκτίμηση
|
ψιακώνω
|
δηλητιριάζω
|
ψίκι
|
ακολουθία , πομπή
|
ψιμάρνι
|
όψιμο αρνί
|
ψιμιδευτός
|
στολισμένος
|
ψιμοκαιριάζω
|
αδυνατίζω
|
ψιμύθια
|
στολίδια σε κέντημα ή υφαντό
|
ψιχαλίδα
|
ψιλή βροχή , ψιχάλα
|
ψόμα
|
ψέμα
|
ψόμματα
|
ψέμματα
|
ψομματάρης
|
μεγάλος ψεύτης
|
ψύγομαι
|
μαραίνομαι
|
ψυχνιάζει
|
αρχίζει να πέφτει κρύο
|
ψυχνιός
|
ψυχρός
|