Η Αρχαιοελληνική Περίοδος
Η Κυδωνία ήταν από τις σημαντικές πόλεις της Κρήτης στην αρχαιότητα. Μετά την κάθοδο των Δωριέων και την κατάκτηση της Κρήτης από αυτούς, στην αρχαιοελληνική εποχή, από τις πλέον σημαντικές πόλεις της Κρήτης ήταν η Κνωσός, η Γόρτυνα και η Κυδωνία, οι οποίες πολεμούσαν συχνά μεταξύ τους. Το 189 π.Χ. η Κυδωνία πολέμησε μόνη της εναντίον της Γόρτυνας και της Κνωσού.

Οι ανώτατοι άρχοντες κάθε πόλεως αυτήν την περίοδο λέγονταν Κόσμοι, με ετήσια θητεία, και προέρχονταν από ένα από τα γένη ή φυλές που αποτελούσαν την άρχουσα τάξη της πόλης. Στην Κρήτη εκτός των τριών γνωστών δωρικών φυλών (των Παμφύλων, των Δυμάνων και των Υλλέων), αναφέρονται στις επιγραφές και άλλες φυλές, οι Εχανορείς, οι Αισχείς, οι Αιθαλείς. Οι Κόσμοι ήταν μέχρι δέκα, ένας εκ των οποίων ήταν ο επώνυμος άρχοντας. Στο τέλος του έτους κρινόταν το έργο τους, και όσοι κρίνονταν θετικά κατατάσσονταν στη Βουλή (τους Γέροντες), η οποία κυβερνούσε στην περίπτωση Ακοσμίας (όταν εξέπιπταν οι Κόσμοι από το αξίωμά τους πριν τη λήξη της θητείας) κι έπαιρνε τις αποφάσεις στα σημαντικότερα ζητήματα.

Πηγές:

* Μιχάλης Ανδριανάκης, Η Παλιά Πόλη των Χανίων, εκδ. Αδάμ, 1997.
* Γιάννης Τσίβης, Χανιά 1252-1940, εκδ. Γνώση, 1990.
* Στεφ. Ξανθουδίδου, Ιστορία της Κρήτης, εκδ. Κουλτούρα, Αθήνα, 1981.
* Νίκος Ψυλλάκης, Κρητική Μυθολογία, εκδ. Καρμάνωρ, Ηράκλειο, 1996.