| Η Βυζαντινή και Αραβική Περίοδος |
|
Λίγα είναι
γνωστά για την περίοδο των χριστιανικών χρόνων και την πρώτη βυζαντινή περίοδο.
Το 823 μ.Χ. η Κρήτη περνάει στα χέρια Αράβων Σαρακηνών, που ήρθαν από την Ισπανία
με επικεφαλής τον Αμπού Χαψ Ομάρ (οι Βυζαντινοί τον αναφέρουν ως Απόχαψι). Στα
χρόνια αυτά η Κυδωνία έχει ξεπέσει σε οικισμό ποιμένων, γεωργών, ψαράδων και
εμπόρων.
Από το 961 έχουμε τη δεύτερη βυζαντινή περίοδο με την ανακατάληψη της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά. Πιθανότατα σε αυτήν την περίοδο χτίζεται το βυζαντινό τείχος, με οικοδομικό υλικό από την αρχαία Κυδωνία. Μπορεί άλλωστε κανείς ακόμη και σήμερα, ανάμεσα στις πέτρες του τείχους, να διακρίνει τμήματα (σπόνδυλους) αρχαίων κιόνων. Είναι σήμερα ορατό στο Λιμάνι, πίσω από το Γιαλί Τζαμί και στην οδό Σήφακα. Η δυτική πύλη ήταν προς την πλατεία του Σαντριβανιού, η ωραιότατη Πόρτο Κολόμπο που κατεδαφίστηκε το 1918. Η ανατολική ήταν στη διασταύρωση των οδών Κανεβάρο και Δασκαλογιάννη. Δυο μικρότερες πύλες ήταν στη συμβολή των οδών Κατρέ και Καραολή - Δημητρίου και στην οδό Αφεντούλιεφ, στα σκαλάκια, πίσω από το μεγάλο Αρσενάλι. Το τείχος αυτό επισκευάστηκε από τους Βενετούς το 13ο αιώνα. Ο Άραβας γεωγράφος και ιστορικός Αλ-Σαρίφ Αλ-Εδρίσι (Εδριζής) που έζησε το 12ο αι. μ.Χ. περιηγήθηκε την Κρήτη και γράφει στη Γεωγραφία του: "Μεταξύ των άλλων πόλεών της, διακρίνονται οι ονομαζόμενες Rabdh-el Khandak (πόλη του Χάνδακα) και Rabdh-el Djobh (πόλη του Τυριού). Πλησίον της τελευταίας υπάρχει χρυσωρυχείο και οπωροφόροι κήποι. Κατασκευάζονται εκεί θαυμάσια τυριά που τα εξάγουν σε άλλες χώρες. Στα γύρω όρη ζουν αίγαγροι". Αυτή η "πόλη του Τυριού" είναι τα Χανιά. Το 1182 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος στέλνει το γιο του Ισαάκιο να υποτάξει την Κρήτη γιατί αρνιόταν να πληρώνει φόρους. Τον συνόδευαν μέλη από 12 επιφανείς οικογένειες της Κωνσταντινούπολης ("αρχοντόπουλα"). Στρατιωτικός αρχηγός ήταν ο Κωνσταντίνος Δούκας. Η Κρήτη μοιράζεται σε 12 φέουδα που δίνονται στις 12 αυτές οικογένειες Πηγές:
* Μιχάλης
Ανδριανάκης, Η Παλιά Πόλη των Χανίων, εκδ. Αδάμ, 1997. |