Ο ρόλος του ελαιολάδου στην κρητική διατροφή
Γράφει ο δρ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΥΡΙΤΣΑΚΗΣ*

Ιδιαίτερη σημασία δίδονταν πάντα στη διατροφή γιατί είναι ιατρικά αποδεδειγμένο ότι είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες για τη διατήρηση της καλής υγείας μας. Ο μεγάλος Ιπποκράτης, πατέρας της Ιατρικής πριν 2500 τόσα χρόνια, υποδείκνυε καλύτερο φάρμακο τη σωστή διατροφή.


Πολύ συχνά σήμερα γίνεται λόγος για τη Μεσογειακή διατροφή που κάπως ταυτίζεται με τη γνωστή σε όλους μας παραδοσιακή (τονίζω το παραδοσιακή) Κρητική διατροφή. Ο όρος Μεσογειακή διατροφή καθιερώθηκε από το ίδρυμα Oldways του γνωστού Πανεπιστημίου του Χάρβαρτ με βασικότερο συστατικό της εκείνο του ελαιολάδου.

Η Μεσογειακή αυτή διατροφή εκτός από ελαιόλαδο, συνιστά επίσης: • Άφθονα φρούτα και λαχανικά, • γαλακτοκομικά, • ψάρια και πουλερικά, • λίγο κόκκινο κρέας, • λίγο κρασί και λίγα αβγά. Στην παραδοσιακή Κρητική διατροφή συναντούμε όλα τα πιο πάνω τρόφιμα αλλά δυστυχώς με τη βελτίωση του επιπέδου ζωής διαφοροποιήθηκαν, ιδιαίτερα στους νέους μας, οι διατροφικές συνήθειες και τα έτοιμα ή πρόχειρα φαγητά, υποκατέστησαν σε μεγάλο βαθμό την εύγεστη παραδοσιακή διατροφή μας.

Ως λαός της υπερβολής και στον τομέα της διατροφής που συνέχεται απόλυτα με την καλή μας υγεία δεν τηρούμε το μέτρο. Σήμερα η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, κρασιού και γενικά οπινοπνευματωδών ποτών είναι μεγάλη. Φθάσαμε να είμαστε ο λαός της υπερβολής ακόμη και στη διατροφή με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επιβάρυνση της υγείας μας.

Μελέτη ερευνητών μεταξύ των οποίων και του δρος Keys που έχουν γίνει στην Κρήτη και αλλού έχουν δείξει ότι η συμβολή του ελαιολάδου στην υγεία μας είναι σημαντική. Του ελαιολάδου όχι μόνο σε ποσότητα αλλά απαραιτήτως και καλής ποιότητας.

Αναμφίβολα η ξεχωριστή σύνθεση του ελαιολάδου σε λιπαρά οξέα, όπως είναι το ελαϊκό, το καθιστά πολύτιμο προϊόν της διατροφής. Επίσης η παρουσία φυσικών αντιοξειδωτικών, όπως είναι οι φαινόλες, οι τοκοφερόλες και οι στερόλες, τα αρωματικά του συστατικά και οι χρωστικές χλωροφύλλη και φαιοφυτίνη το καθιστούν υγιεινό.

Και το καθιστούν υγιεινό γιατί οι φαινόλες και οι άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει αυτός ο φυσικός φρουτοχυμός ή αλλιώς χρυσαφένιο υγρό δρουν ως ασπίδες προστασίας του οργανισμού μας στις διάφορες οξειδωτικές αντιδράσεις που οδηγούν στη δημιουργία ελεύθερων ριζών, που είναι επιβλαβείς γιατί καταστρέφουν τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού μας, προκαλώντας: Καρδιακές παθήσεις, αρθρίτιδα, καταρράκτη, διάφορες μορφές καρκίνου, και πρόωρη γήρανση. Επίσης προκαλούν καταστροφή του DNA.

Εάν δεν υπήρχε το αντίρροπο της κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας ελαιολάδου ασφαλώς και τα κρούσματα στην Κρήτη θα ήταν ακόμη περισσότερα, λόγω των περιβαντολογικών επιβαρύνσεων και της αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων.

Πρέπει να τονιστεί ότι όταν μιλάμε για ευεργετικά αποτελέσματα της χρήσης του ελαιολάδου αναφερόμαστε στην κατανάλωση παρθένου ελαιολάδου το οποίο παρεμποδίζει περισσότερο την οξείδωση της κακής χοληστερίνης στον οργανισμό μας.

Είναι ενδιαφέρον επίσης να τονιστεί ότι το αρωματικό και γευστικό ελαιόλαδο με την πληθώρα των αρωματικών του ενώσεων, συντελεί στην καλή απορρόφηση των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει το ελαιόλαδο αλλά και τα άλλα τρόφιμα της Κρητικής διατροφής, όπως φρούτα και λαχανικά, τα διάφορα καρυκεύματα, η ρίγανη, το δενδρολίβανο κ.λπ. και εντεύθεν η καλύτερη θωράκιση του οργανισμού μας.

Με βάση τα όσα αναφέρθηκαν γίνεται πλέον σαφές ότι η Μεσογειακή διατροφή, η Κρητική θα έλεγα διατροφή, προσφέρει στον οργανισμό μας, χρήσιμα συστατικά αρκεί να υπάρχει το μέτρο, αφού και εδώ βρίσκει εφαρμογή το αρχαίον ρητό: “Μέτρον Άριστον”.

Πώς εξηγείται, όμως, ότι ενώ το ελαιόλαδο είναι καλό κατά γενική ομολογία, αφού η ποιότητά του έχει βελτιωθεί αισθητά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο, η τιμή στον παραγωγό να είναι εξευτελιστική;

Γιορτάσαμε το έτος του ελαιολάδου και τώρα τι γίνεται; Έτσι δεν θα παραλείψω να εκφράσω την απογοήτευσή μου γιατί παρά την προσπάθεια των παραγωγών μας και όχι μόνο για τη σημαντική βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου και παρά την αναγνώριση και σε διεθνές επίπεδο της διατροφικής του αξίας, η τιμή στον παραγωγό ήταν και εξακολουθεί να είναι όχι απλά χαμηλή, αλλά κυριολεκτικά εξευτελιστική.

Αντίθετα στον καταναλωτή καταλήγει πολύ αυξημένη και δημιουργείται η εσφαλμένη εντύπωση ότι η υψηλή τιμή ξεκινάει από τη βάση, Έναντι αυτού επιβάλλεται οι αρμόδιοι φορείς που εποπτεύουν τη διακίνησή του, να επιληφθούν του θέματος, να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους της ποιότητας για τον αποτελεσματικό έλεγχο της νοθείας, αλλά και της κερδοσκοπίας των μεσαζόντων.

Διαφορετικά οι παραγωγοί μας θα εγκαταλείψουν την καλλιέργεια της ελιάς ή και τη συγκομιδή του προϊόντος με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω εγκατάλειψη και τελειωτική φύμωση της υπαίθριας χώρας που τόσα έχει προσφέρει στο παρελθόν και εξακολουθεί να προσφέρει σε υγιές ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και στήριξη της εθνικής οικονομίας και μάλιστα σε περιόδους που πολύς γίνεται λόγος για αποκέντρωση και ποιοτική ζωή στην επαρχία.

Σε απάντηση ερωτήματος που μου έχει διατυπωθεί τόσο κατά τη σημερινή εκδηλώση όσο και σε άλλες συναφείς, σχετικά με την καθιέρωση ενός ΠΟΠ Κρήτης για όλο το Κρητικό Ελαιόλαδο, κάτι που υποστηρίζεται και προτείνεται από ορισμένους, θέλω να επισημάνω και να υποστηρίξω ότι είναι λάθος να μιλάμε για ένα ΠΟΠ Κρήτης.

Πρέπει δε να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί και προσεκτικοί όταν διατυπώνουμε τέτοιες απόψεις και προτάσεις και να γνωρίζουμε καλά πως ορίζεται ένα ΠΟΠ βάσει του κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χανιώτικα Νέα 25/08/2008