Η ανάπτυξη της ενδοχώρας αποτελείτα τελευταία χρόνια ζητούμενο για την ενδυνάμωσητων τοπικών κοινωνιών. Το πρόγραμμα Leader έχει, μέσα από τις τρεις περιόδους εφαρμογής του μέχρι σήμερα, συμβάλει σ΄αυτή την κατεύθυνση. Παρέχοντας τα μέσα αλλάκαι εκ-παιδεύοντας επενδυτές στην ενδοχώρα το Leader έχει δημιουργήσειμια αρκετά στέρεα βάση 
παρέμβασης. Η τέταρτη περίοδος του προγράμματος βρίσκεταιπρο των πυλών και γι΄αυτήν μιλάμε με τον υπεύθυνοςΕυρωπαϊκών προγραμμάτων ΟΑΔΥΚ Στράτο Μηλιδάκη.
Υπάρχει κάποιος κεντρικός στόχος – ιδέα που θα διέπειτην επόμενη προγραμματική περίοδο του Leader;
Οι κεντρικοί στόχοι πουδιέπουν τον άξονα 4 “Προσέγγιση Leader” τουΠ.Α.Α 2007-2013 είναι
· Διατήρηση καιβελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας, της δασοκομίας και τουαγροδιατροφικού τομέα
· Προστασία τουπεριβάλλοντος και αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων
· Βελτίωση τηςποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές και ενθάρρυνση της διαφοροποίησης τηςαγροτικής οικονομίας
· Δημιουργία τοπικώνικανοτήτων για την απασχόληση και τη διαφοροποίηση στις αγροτικές περιοχές μέσωτης προσέγγισης Leader
Έχοντας κάνει τονχρήση 3 περιόδων του Leader στη Δυτική Κρήτη υπάρχει μια «μεγάλη δράση» που θαμπορούσε να χαρακτηρίσει την τέταρτη περίοδο;
Οι δράσεις που αφορούν την ενθάρρυνση φορέων γιασυλλογικές δράσεις και συνεργασίες σε τοπικό, διατοπικό και διεθνικό επίπεδο εξακολουθούν να αποτελούν τιςσημαντικότερες δράσεις και στην τέταρτη περίοδο. Δράσεις τέτοιου είδους είναι πολύ σημαντικές,προκειμένου να επιτευχθεί η συγκέντρωση τεχνογνωσίας και η ανταλλαγή εμπειριώνκαι καλών πρακτικών με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων (ανθρώπινων,φυσικών, οικονομικών κ.λ.π) και την ενίσχυση της εικόνας της περιοχής αλλά καιτην αύξηση της προστιθέμενης αξίας της.
Κατά την περίοδο της διαβούλευσηςσας με τους τοπικούς φορείς για τηνπρόταση σας ως υποψήφια Ομάδα ΤοπικήςΔράσης τι αποκομίσατε;
Τα κύρια χαρακτηριστικά της διαβούλευσης που διεξήχθηστα πλαίσια της σύνταξης της πρότασης που κατατέθηκε είναι ότι οι προτάσεις κινούνταισε κάποιους βασικούς άξονες και ανάγκες που αφορούν θέματα όπως : η ανάδειξη και προώθηση της Κρητικής διατροφής και ηδημιουργία υποστηρικτικών οργανισμών για την προώθηση, την πιστοποίηση και τονποιοτικό έλεγχο των προϊόντων και η προώθηση της στην τουριστική δραστηριότητα, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα σε ζωτικούς τομείς τηςτοπικής οικονομίας (τυποποίηση και μεταποίηση αγροτικών προϊόντων). Η ενίσχυσητων διατομεακών παραγωγικών και εμπορικών δικτυώσεων, Συμφώνων Ποιότητας καισυμπράξεων ΜΜΕ. Η ανάπτυξη κοινών υποστηρικτικών μηχανισμών παροχής υπηρεσιών,εμπορικής οργάνωσης και τεχνογνωσίας. Οι ανάγκες ανάπτυξης περιβαλλοντικών υποδομών. Η ανάγκη διαφύλαξης και αξιοποίησης του φυσικού περιβάλλοντος. Η δημιουργίανέων τουριστικών προϊόντων με ισχυρότερη ενσωμάτωση περιβαλλοντικών καιπολιτιστικών στοιχείων της περιοχής. Η προώθηση εναλλακτικού και ειδικούθεματικού τουρισμού (φυσιολατρικού, θαλάσσιου, αθλητικού, ιατρικού, κ.λ.π.), η δημιουργία πακέτων ειδικού ενδιαφέροντος και η διοργάνωση εκδηλώσεωνμε διεθνή διάσταση κτλ. Η ποιοτική αναβάθμιση καταλυμάτων, η εισαγωγήσυστημάτων ποιότητας και η χρήση νέων τεχνολογιών. Η χρηματοδότηση και ενίσχυσητης τουριστικής προβολής, η οργάνωση εκθέσεων εξωτερικού εσωτερικού, η έντυπηκαι ηλεκτρονική προβολή. Η δημιουργία και υποστήριξη δικτυωμένων γραφείωνπληροφόρησης και εξυπηρέτησης σε επίκαιρα σημεία. Η οργανική σύνδεση τουτουρισμού με τη γεωργία και η μεγαλύτερη διατομεακή συνέργια. Η ανάδειξη καιαξιοποίηση των πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής και η ανάδειξη των αξιολογότερων μνημείων και χώρωνστη βάση πολιτιστικών διαδρομών. Η ανάγκη σύνδεσης του πολιτισμού με άλλους τομείς, όπως η εκπαίδευση, οτουρισμός, η γεωργία , το φυσικό περιβάλλον κ.α
Τι θα θέλατε να αποφύγετε από την εμπειρία των προηγούμενωνπρογραμματικών περιόδων;
Τοβασικότερο πρόβλημα που προκύπτει από την εμπειρία των προηγούμενων περιόδωνκαι που είναι ανασταλτικός παράγοντας για την αποτελεσματικότερη εκμετάλλευσητων προγραμμάτων, είναι η συνεχής αύξηση της γραφειοκρατίας με αντίκτυπο τόσοστο διαχειριστικό κόστος αλλά και στην επιβάρυνση των μικρών επιχειρηματικώνσχεδίων όπως είναι αυτά που εντάσσονται στα τοπικά προγράμματα. Βέβαια θαπρέπει να αναφερθεί ότι η γραφειοκρατία δεν είναι κάτι που συνοδεύει από μόνητης τα ευρωπαϊκά προγράμματα αλλά έχει σαν βάση τόσο «προβλήματα διαχείρισης»που παρουσιάστηκαν στο παρελθόν αλλά και στην γραφειοκρατική δομή των υπηρεσιώνπου είναι υπεύθυνες για την έκδοση των απαιτούμενων εγκρίσεων και αδειοδοτήσεωνγια τις επενδύσεις.
Ανάπτυξη, τοπικά προϊόντα, τουριστικές δράσεις. Θα αποτελέσειη επόμενη προγραμματική περίοδος του Leader μοχλό δυναμικότερηςαλληλοστήριξης;
Η διασύνδεση των τριών τομέων της οικονομίας δηλαδήτου πρωτογενούς του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα είναι το βασικόαναπτυξιακό ζητούμενο για την περιοχή . Πιθανή κατάρρευση και ιδίως τουπρωτογενούς τομέα με τις πιέσεις που δέχεται το τελευταίο διάστημα θα οδηγήσειμαθηματικά στην αποδυνάμωση της τοπικήςοικονομίας , αύξηση της ανεργίας κ.λ.π.
Επομένωςδράσεις ενίσχυσης της μεταποίησης της τοπικής παραγωγής που αφορούν κυρίως τοναγροδιατροφικό τομέα, αλλά και δράσεις που αφορούν την δικτύωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεωνόλων των κλάδων της τοπικής οικονομίας με στόχο την προώθηση των τοπικώνπροϊόντων στους επισκέπτες της περιοχής είναι το ζητούμενο. Πολύ καλόπαράδειγμα είναι η δημιουργία του Δικτύου Επιχειρήσεων Αποκλειστικής ΧρήσηςΕλαιολάδου που προωθούν το κυριότερο προϊόν της περιοχής αλλά και την κρητικήδιατροφή .
Τι πιστεύεται ότι λείπειαπό την μέχρι τώρα αξιοποίηση των προγραμμάτων Leader από τους επενδυτές; Αγροτουριστικά καταλύματα ήαγροτουριστικό περιεχόμενο και δράσεις;
Ταπρογράμματα Leader έχουν προσφέρει αρκετά όσοναφορά την αύξηση της δυναμικότητας της περιοχής αλλά και στην διαφοροποίηση τουτουριστικού προϊόντος Πέρα λοιπόν απότην ενίσχυση της περιοχής με νέα καταλύματα που σαφώς προβλέπεται σαφώς και θαπρέπει να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια για την ενίσχυση των αγροτουριστικώνδραστηριοτήτων των επιχειρήσεων και των συναφών δράσεων. Αυτό που αναζητά οεπισκέπτης της περιοχής είναι να ζήσει μία νέα εμπειρία να γνωρίσει ταπολιτιστικά στοιχεία της περιοχής, την τοπική γαστρονομία, να περιπλανηθεί και να γνωρίσει το φυσικόπεριβάλλον της περιοχής κ.λ.π . Πρέπει δηλαδή οι επιχειρήσεις εκτός από τιςυπηρεσίες διανυκτέρευσης να προσφέρουν δράσεις και υπηρεσίες συναφείς με τοναγροτουρισμό.
Κατά πόσο η επόμενη προγραμματική περίοδος είναι ηκρίσιμη για την ανάπτυξη του Αγροτουρισμού στη Δυτική Κρήτη υπό το πρίσμα ενόςσυλλογικού σχεδίου και πέρα από αποσπασματικές προσπάθειες και μεμονωμένες πρωτοβουλίες;
Οι διάφορες προγραμματικές περίοδοι προσφέρουν εργαλεία χρηματοδότησης που έρχονται νακαλύψουν τις αναπτυξιακές ανάγκες της κάθε περιοχής , υπό την προϋπόθεση ηπεριοχή έχει σχεδιάσει κατάλληλα . Έτσικαι σε αυτή την προγραμματική περίοδο και στον άξονα 4 “Προσέγγιση Leader”υπάρχουν χρηματοδοτήσεις που αφορούν δράσεις που μπορούν να προσφέρουν στηνανάπτυξη του αγροτουρισμού όπως οι δράσεις «Δικτύωσης Ομοειδών ήΣυμπληρωματικών Επιχειρήσεων» καθώς και οι διακρατικές και ΔιατοπικέςΣυνεργασίες. Όπως γνωρίζετε στην περιοχήέχει γίνει μία προσπάθεια από τους ανθρώπους που ξεκίνησαν το δίκτυοαγροτουρισμού Αποκόρωνα που μετεξελίχθηκε σε δίκτυο αγροτουρισμού ΔυτικήςΚρήτης. Το δίκτυο βέβαια αυτό θα πρέπει ποία να περάσει στην ενηλικίωση τουστην βάση ενός συλλογικού σχεδίου σε επίπεδο Δυτικής Κρήτης ή αν θέλετε και σεεπίπεδο Κρήτης όπου θα συμμετέχουν όλες οι επιχειρήσεις αγροτικού τουρισμού τηςπεριοχής. Χρηματοδοτήσεις για όλα αυτά θα υπάρξουν αλλά το βασικό σημείο τηςεπιτυχίας είναι ότι αυτές οι επιχειρήσεις που θα συμμετάσχουν στο δίκτυο θαπρέπει να πιστεύουν στο δίκτυο σαν επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά και ναμπορούν να συνεργαστούν .
Σε ποιο βαθμό βλέπεται να αναπτύσσετε η αγροτουριστικήσυνείδηση από τους υποψηφίους επενδυτές; Πως θα μπορούσε να συμβάλει η επόμενη περίοδοςγια διασφαλίσει συγκεκριμένων ποιοτικών κριτήριων στο χώρο του αγροτουρισμού;
Οι αγροτουριστικέςεπιχειρήσεις επί σειρά ετών πάσχουν α) από το πολύπλοκο θεσμικό πλαίσιο που τιςδιέπει β) από την μη ύπαρξη σαφών, διεθνώς αναγνωρισμένων και τυποποιημένων προδιαγραφώνλειτουργίας και εργασίας, γ) από την έλλειψη ενός σοβαρού συλλογικού φορέα πουνα προωθεί με επιστημονικό τρόπο τις προτάσεις του και δ) από την έλλειψηειδικά καταρτισμένων στελεχών.
Μέσω λοιπόν συνεργασιών φορέων που ασχολούνται με τοναγροτουρισμό και των επιχειρήσεων θα πρέπει να λυθούν τα προβλήματα που αφορούντην απομόνωση των αγροτουριστικώνεπιχειρήσεων , την διαφορετικότητα της δομής της κάθε επιχείρησης καθώς και το προφίλτου κλάδου στην σημερινή τουριστική αγορά. Η συνεισφορά του Ο.Α.ΔΥ.Κπροκειμένου να διασφαλίσει ποιοτικά κριτήρια στον αγροτουρισμό είναι η πρόβλεψηπου υπάρχει στο τοπικό πρόγραμμα μίας διατοπικής συνεργασίας με τίτλο «Διεθνή Αναγνώριση ΑγροτουριστικούΕπαγγέλματος στην Ελλάδα και – τηνδημιουργία Πανελλήνιου διεθνούς σήματος Ποιότητας Αγροτουριστικών Επιχειρήσεων» με προσδοκώμενα αποτελέσματαΔιεθνή αναγνώριση των παρερχομένων υπηρεσιών σε αγροτουριστικές επιχειρήσεις,Βελτίωση της ποιότητας των αγροτουριστικών υπηρεσιών , Προσέλκυση ποιοτικούτουρισμού ,Μεταφορά τεχνογνωσίας , Ανάπτυξη τοπικής οικονομίας και την δικτύωσητων αγροτουριστικών επιχειρήσεων που και που προβλέπεται να υλοποιηθεί τηνεπόμενη προγραμματική περίοδο.
Εκτός από το πρόγραμμαLeaderυπάρχουν και τα ΟΠΑΑΧ (Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου).Θα θέλαμε να μας επισημάνετε τις διαφοροποιήσεις καθώς και το πώς αποφασίστηκεποιες περιοχές εντάσσονται σε ποια πρόγραμμα.
Στο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2007 – 2013 (Π.Α.Α. 2007 - 2013) τουΥπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εκτός από τον Άξονα 4 “Προσέγγιση Leader” θα υλοποιηθεί και ο Άξονας 3 «Ποιότητα ζωής στιςαγροτικές περιοχές και διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας» που θααντικαταστήσουν τα ΟΠΑΑΧ . Ο άξονας θα περιλαμβάνει μέτρα και δράσεις που αφορούντην Διαφοροποίηση προς μη γεωργικές δραστηριότητες (αφορά γεωργούς ) , την στήριξη της δημιουργίας και ανάπτυξης πολύμικρών επιχειρήσεων , την ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων , βασικές υπηρεσίες για την οικονομία και τοναγροτικό πληθυσμό , την ανακαίνιση και ανάπτυξη των χωριών και την διατήρηση και αναβάθμιση της αγροτικήςκληρονομιάς. Όλες αυτές οι κατηγορίες δράσεων περιλαμβάνονται και στον άξονα 4“Προσέγγιση Leader” αλλά επιπλέον η Leader στηρίζεται στη ολοκληρωμένη και πολυτομεακή ανάπτυξη,ενώ παράλληλα δίνει η ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να σχεδιάσουν και ναεπιλέξουν οι ίδιες τον τρόπο και τη "διαδρομή" ανάπτυξή τους.Επιπλέον η Leader περιλαμβάνει και δράσεις που αφορούν την ανταγωνιστικότητα των τοπικώνπροϊόντων (μεταποίηση προιόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής) καθώς και διατοπικές και διεθνικές συνεργασίες που δεν υπάρχουν σταΟ.Π.Α.Α.Χ. Οι περιοχές των Αξόνων 3 και 4 θα πρέπει να διαφοροποιούνται . Γιατα Χανιά ο Άξονας 3 (Ο.Π.Α.Α.Χ) θα υλοποιηθεί στους Δήμους Κισσάμου , Μυθήμνης , Ινναχωρίου, Κολυμβαρίου , Βουκολιών , Καντάνου , Πελεκάνου , Ανατολικού Σελίνου , Σφακίων, τα ορεινά Δ.Δ του Δήμου Μουσούρων ,το Δ.Δ Θερίσου και την Ασή Γωνιά. Οιπεριοχές που θα εφαρμοστεί ό άξονας 3 (Ο.Π.Α.Α.Χ) έχει καθορισθεί από ειδική μελέτη,που έχει προσδιορίσει τις περιοχές με τα μεγαλύτερα αναπτυξιακά και διαρθρωτικάπροβλήματα στον Νομό σε συνδυασμό με την βούληση των δημάρχων των περιοχώναυτών .
Τέλος θα θέλαμενα μας εξηγήσετε ποιος ακριβώς θα είναι ο ρόλος του ΟΑΔΥΚ και σε αυτή τηνπερίοδο;
Όπως και στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο οΟ.ΑΔΥΚ ελπίζουμε ότι τελικά όσον αφορά τον άξονα 4 Leader θα είναιο φορέας υλοποίησης της τοπικήςαναπτυξιακής στρατηγικής (ομάδα τοπικής δράσης ) , αυτός δηλαδή που θααξιολογήσει τις προτάσεις , θα εντάξει τα έργα , θα είναι δηλαδή γενικώςυπεύθυνος για την υλοποίηση του προγράμματος. Όσον αφορά τον άξονα 3 (ΟΠΑΑΧ)υπεύθυνο για την υλοποίηση θα είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης καιΤροφίμων και (παρ’ ότι δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί) ο Ο.Α.ΔΥ.Κ θα είναι ηαντένα όπως και στο προηγούμενο κοινοτικό πλαίσιο που θα παρακολουθεί εκ’μέρους του Υπουργείου τα ιδιωτικά έργα που έχουν ενταχθεί.
Info:
Κατάτην 4η προγραμματική περίοδο, το Leader θα σταματήσει να είναι μία κοινοτική πρωτοβουλία,δηλαδή ένα διαφορετικό πρόγραμμα από μόνο , αλλά έχει ενταχθεί σαν ένας άξονας(Άξονας 4) στο πρόγραμμα ΑγροτικήςΑνάπτυξης της Ελλάδας 2007 – 2013 (Π.Α.Α. 2007 - 2013) του ΥπουργείουΑγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Έτσι λοιπόν ονομάζεται πλέον Άξονας 4 τουπρογράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδος “Προσέγγιση Leader” χωρίς βέβαια να απολέσει την βασική του φιλοσοφίαπου είναι η από «κάτω προς τα πάνω προσέγγιση» , δηλαδή ο σχεδιασμός τουστηρίζεται στις προτάσεις των κατοίκων και των φορέων κάθε περιοχής τόσο για τιείδους ανάπτυξη επιθυμούν για την περιοχή αλλά και τις δράσεις πουπροτείνουν.
Τοπρόγραμμα αφορά την δημιουργία , επέκταση ή εκσυγχρονισμό (αναλόγως το τιεπιτρέπεται από το θεσμικό πλαίσιο του προγράμματος ανά δράση) πολύ μικρών επιχειρήσεων, κατά την έννοια τηςσύστασης 2003/361/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής . Οι επιχειρήσεις αυτές θααφορούν τον τουριστικό τομέα , την μεταποίηση κ.λ.π. . Επίσης προβλέπεται ηχρηματοδότηση μικρών δημοσίων έργων σύμφωνα με την φιλοσοφία του προγράμματος. Μέχρι σήμερα αυτό που έχει γίνει από τονΟ.Α.ΔΥ.Κ είναι ότι έχει υποβληθεί στις 8 Σεπτεμβρίου η πρόταση για νααναλάβει ο Ο.Α.ΔΥ.Κ την υλοποίηση καιαυτού του προγράμματος Leader σταπλαίσια της 4ης προγραμματικής περιόδου. Αναμένεται λοιπόν η έγκρισητων τοπικών προγραμμάτων μέχρι το τέλος του 2008 και στην περίπτωση έγκρισηςυπολογίζεται η προκήρυξη να γίνει την άνοιξη ή καλοκαίρι του 2009) . Οιπεριοχές εφαρμογής του τοπικού προγράμματος για τα Χανιά είναι ΔημοτικάΔιαμερίσματα των Δήμων Πλατανιά , Μουσούρων , Κεραμιών , Βάμου , Αρμένων ,Κρυονερίδας , Φρέ , Γεωργιούπολης , Γαύδου , Ακρωτηρίου και Θερίσου . Η περιοχήθα καθορισθεί αναλυτικά μετά την έγκριση του τοπικού προγράμματος. Ενδεικτικάμπορεί κάποιος να πληροφορηθεί για την περιοχή εφαρμογής και τις προβλεπόμενεςδράσεις από την ιστοσελίδα του Ο.Α.ΔΥ.Κ www.oadyk.gr . Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι δεν θαεπιτρέπεται σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα που αναφέρονται να υλοποιηθούν όλεςοι δράσεις και κυρίως αυτές που αφορούν αγροτουρισμό , κυρίως σε περιοχές πουβρίσκονται κοντά στην θάλασσα ή είναι αναπτυγμένες τουριστικά και έχουνδιαφορετικές προοπτικές ανάπτυξης.
Πληροφορίες: http://www.oadyk.gr/